Organize Sanayi Bölgeleri organlarından biri olan genel kurul, mevzuatta öngörülen şartların gerçekleşmesi neticesinde OSB’nin en üst karar organı sıfatını haiz olur. OSB Kanunu kapsamında müteşebbis heyet, işletme aşamasında genel kurul şeklinde tabir olunmuştur. Bu bağlamda yasa koyucu tarafından öngörülen süreçlerin tamamlanması sonucunda genel kurul müteşebbis heyetin yerine geçmektedir.

OSB’lerde genel kurula geçiş süreci ve ilk genel kurul toplantısının icra edilme şekli OSB Kanunu md. 25 hükmünde düzenlenmiştir. Buna göre genel kurulun oluşum sürecinin başlaması için; OSB’nin onaylı parselasyon planında yer alan sanayi parselleri ile hizmet ve destek alanındaki toplam parsellerin 1/2’sinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması gerekmektedir. Bu gerekliliğin sağlanması akabinde yapı kullanma izni almış olan katılımcılar ile müteşebbis heyet üyeleri en geç altı ay içinde ilk genel kurul toplantısını ifa etmektedir.

Bu aşamada genel kurul oluşum sürecine ilişkin doluluk oranının tespitinin yapılması ve bu tespitin en geç bir hafta içinde Bakanlığa bildirilmesi görevini Müteşebbis Heyet üstlenmektedir. Yönetim kurulu ise parsellerin ½’sinin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alması halinde belgelerin birer suretini Bakanlığa göndermektedir. İlgili belgelerin toplanmasını takip eden on beş gün içinde Bakanlık tarafından müteşebbis heyete ilk genel kurul toplanması talimatı gönderilmektedir. Müteşebbis heyet ilk genel kurulu, Bakanlık talimatının tebliği tarihini takip eden 6 ay içinde toplamaktadır. Aksi durumda şartlar vuku bulmuş olmasına rağmen ilk genel kurul için çağrının yapılmaması halinde denetim kurulu ya da Bakanlık tarafından da çağrı yapılabilir.

Yapılacak olan ilk genel kurul toplantısında kural olarak müteşebbis heyete son verilmektedir. OSB’nin onaylı parselasyon planında yer alan sanayi parselleri ile hizmet ve destek alanındaki toplam parsellerin ½’sinin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alması halinde genel kurulun oluşum süreci başlamakta ve ilk genel kurul toplantısında müteşebbis heyetin görevi sona ermektedir. Başka bir deyişle müteşebbis heyete son verilmesi halinde müteşebbis heyet, yönetim kurulu ve denetim kurulunun görevi sonlandırılmaktadır. Bu şekilde sonuçlanan genel kurulun ilk toplantısında OSB ana sözleşmesi kabul edilerek onay için Bakanlığa gönderilmektedir. Devam eden genel kurul toplantıları da yapı kullanma izni almış olan katılımcıların katılımı ile gerçekleştirilmekte olup karar yeter sayısı genel kurul toplantısında toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile sağlanmaktadır.

İlk genel kurul toplantısında müteşebbis heyetin görevinin sona erdirilmesi kuraldır. Ancak bu kurala bir istisna getirilmiştir. Buna göre yapı kullanma izni almış olan katılımcılar veya temsilcilerinin müteşebbis heyet üyeleriyle birlikte yapacakları ilk ve müteakip seçimli genel kurullarda müteşebbis heyetin göreve devam edip etmeyeceği konusu gündemin ilk maddesi olarak görüşülmektedir. Buna göre yapı kullanma izni almış olan katılımcıların salt çoğunluğunun müteşebbis heyetin devam etmesini istediği takdirde müteşebbis heyet dört yıl süreyle göreve devam etmektedir.

Müteşebbis heyetin göreve devam etmesi hususunda gerekli olan nisapla ilgili olarak OSB Uygulama Yönetmeliğinde OSB Kanununda düzenlenmeyen bir hususun düzenlenmesi hususundan ötürü bir ihtilaf bulunmaktadır. Şöyle ki; OSB Uygulama Yönetmeliğinin 15. Maddesinin 5. Fıkrası bölgede bulunan toplam yapı kullanma izni almış katılımcılardan toplantıya katılanların salt çoğunluğunun müteşebbis heyetin devam etmesini istemeleri halinde müteşebbis heyetin dört yıl süreyle göreve devam edeceğini düzenlemektedir. 4652 sayılı OSB Kanunu is 25. Maddesinin 3. Fıkrasında yapı kullanma izni almış olan katılımcıların salt çoğunluğunun müteşebbis heyetin devam etmesini istemeleri takdirinde müteşebbis heyetin devam edeceğini hüküm altına almıştır. Bu kapsamda normlar hiyerarşisi kuralı gereği kanun hükmünün uygulanması gerekeceğinden müteşebbis heyetin devamına karar verilmesi için öngörülen nisap bölgede bulunan yapı kullanma izni almış olan katılımcıların toplamının salt çoğunluğu yönünde olmaktadır.

Müteşebbis heyetin göreve devam etmesi durumunda; gündemdeki yönetim ve denetim kurulu üyelerinin seçimine ilişkin madde görüşülmeyerek yerine müteşebbis heyete katılacak üyelerin seçimi ile dilek ve temenniler maddesi görüşülmektedir. Müteşebbis heyetin görevine bu şekilde devam etmesi halinde katılımcıların müteşebbis heyette yer alarak alınacak kararlarda söz sahibi olabilmelerine imkan tanınmıştır. Bu doğrultuda genel kurulda müteşebbis heyete yapı kullanma izni almış olan katılımcılar arasından 8 asıl ve 8 yedek üye seçilmektedir.

Katılımcıların bu surette müteşebbis heyete dahil olmaları halinde müteşebbis heyetteki diğer üyelerin sayısı kuruluş protokolüne yer alan kurum ve kuruluşların katılım payları da dikkate alınarak yeniden belirlenmektedir. Bu aşamada müteşebbis heyet üyelerinin görev sürelerinin tamamlanıp tamamlanmadığı dikkate alınmamaktadır. Genel kurulu takip eden hafta içinde müteşebbis heyet toplanarak belirtilen çerçevede üye değişikliği ile yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin seçimini yapmakta ve sonucu Bakanlığa göndermektedir. Müteşebbis heyetteki kurum ve kuruluşların müteşebbis heyette yer alacak temsilcilerini bildirmesinden sonra oluşan yeni müteşebbis heyet tarafından yönetim kurulu ve denetim kurulu üyeleri dört yıl görev yapmak üzere seçilmekte olup yeni oluşan müteşebbis heyet yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin dört yıllık görev süreleri başlamaktadır.

Genel kurulda müteşebbis heyetin devamına karar verilmesi halinde dört yılda bir seçimli genel kurul yapılmakta, müteşebbis heyete son verilmesi halinde ise yılda bir mali, dört yılda bir seçimli genel kurul icra edilmektedir. Genel kurul olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanmaktadır. Genel kurul tarihi, yeri, gündemi ve yönetim kurulu kararı olağan toplantılarda toplantıdan en az 30 gün önce, olağanüstü toplantılarda ise en az 15 gün önce Bakanlığa gönderilmektedir. Sürenin hesabında başvuru evrakının Bakanlık kayıtlarına giriş tarihi esas alınmaktadır. Olağan genel kurul toplantısı her yılın ilk altı ayı içinde ika edilmektedir. Olağanüstü genel kurul ise OSB işlerinin kanun, yönetmelik, kuruluş protokolü ve ana sözleşme hükümlerinin gerektirdiği durumlarda çağrı ile toplanmaktadır.

Özetlemek gerekirse Organize Sanayi Bölgeleri organları arasında genel kurul mevzuatta tanımlanan şartlar doğrultusunda oluşabilmektedir. Her ne kadar ilk genel kurul toplantısında kural olan müteşebbis heyetin görevinin sona ermesi olsa da yasa koyucu tarafından bu kurala özel bir istisna getirilerek yapı kullanma izni almış olan katılımcıların salt çoğunluğunun müteşebbis heyetin devamına karar vermesi halinde müteşebbis heyetin görevine devam edeceğini hüküm altına almıştır. Ancak esas kural OSB’lerde genel kurul sürecinin tamamlanması ve ilk genel kurul toplantısı sonrası müteşebbis heyetin görevinin sona ermesi ve buna müteakiben yapılacak genel kurul toplantılarının yılda bir mali, dört yılda bir seçimli olacak şekilde icra edilmesi yönündedir.