Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelik Değişiklikleri
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca düzenlenen “Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, 11 Mart 2017 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Daha önce 23 Ocak 2017 tarihli ve 29957 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 684 sayılı KHK’nın 8. maddesi ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un ön ödemeli konut satışına ilişkin 45. maddesi değiştirilmişti. Bu değişiklik, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
Kanun değişikliği ile yapılan düzenlemeler, Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile daha ayrıntılı bir şekilde aktarılmıştır.
Tüketicinin Sözleşmeden Dönme Hakkı
Kanun değişikliğiyle, ön ödemeli konut satışlarında tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı, sözleşme tarihinden itibaren 24 aya kadar olan süreyle sınırlandırılmıştır. Daha önce bu hak, “devir veya teslim tarihine kadar” kullanılabilmekteydi. Düzenleme ile tüketicinin, sözleşmenin bitimine son bir yıl kala bu haktan yararlanması kaldırılmıştır.
Bununla birlikte, tüketicinin sözleşmenin ilk 24 ayı içinde sözleşmeden dönmesi durumunda ödeyeceği tazminat oranları yeniden düzenlenmiştir. Bu durumda:
- İlk 3 ay için sözleşme bedelinin %2’si,
- 3-6 ay arası için %4’ü,
- 6-12 ay arası için %6’sı,
- 12-24 ay arası için %8’i oranında tazminat ödenmesi öngörülmüştür.
Daha önce bu oran, %2 ile sınırlıydı.
İade Süresi
Yapılan bir diğer değişiklik, tüketiciye iade edilmesi gereken tutar ve belgelerin geri verilme süresidir. Önceki düzenlemede, satıcı bu işlemleri en geç 90 gün içinde yapmakla yükümlüydü. Ancak, yeni düzenlemeyle bu süre 180 güne çıkarılmıştır.
Sözleşmeden Dönme Hakkının Ücretsiz Kullanımı
Bazı durumlarda tüketicinin sözleşmeden dönme hakkını herhangi bir bedel ödemeksizin kullanması sağlanmıştır. Bu durumlar şunlardır:
- Tüketicinin sürekli olarak kazanç elde etmekten yoksun kalması ve ön ödemeleri yapamayacak duruma düşmesi,
- Satıcının, tüketicinin makul taksit önerisini kabul etmemesi,
- Tüketicinin ölmesi,
- Satıcının yükümlülüklerini hiç ya da gereği gibi yerine getirmemesi,
- Aynı konutun birden fazla tüketiciye satılması.
Bu durumlarda tüketici, vergi, harç, masraf veya tazminat gibi herhangi bir bedel ödemeden sözleşmeden dönebilir.
Proje Değişikliği ve Tazminat
Yeni düzenleme ile proje değişikliği yasal zorunluluklardan veya mücbir sebeplerden kaynaklanıyorsa, satıcı tüketiciden yalnızca, ön ödemeli konut satışı nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri masraflar ile sözleşme bedelinin %2’sine kadar tazminat talep edebilir.
Genel Değerlendirme
Sonuç olarak, devletin son dönemde yaptığı düzenlemelerle tüketicilere sağlanan haklar artırılırken, satıcıların da mağdur edilmemesi amacıyla hakları korunmaya çalışılmıştır. Bu değişikliklerle, Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelik’te satıcı ve tüketici haklarının dengesi gözetilmiştir.