Resmi Belgede Sahtecilik suçu, Türk Ceza Yasası’nın üçüncü kısmının Kamu Güvenine Karşı Suçlar başlıklı dördüncü bölümünde düzenlenmiştir. Buna göre:
Madde 204 (1) Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde sahte olarak kullanan kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Bir resmi belgeyi sahte olarak kullanarak çıkar sağlayanlar için de aynı cezalar uygulanır. Ayrıca bu suçun işlenmesi sırasında kamu görevinin kötüye kullanılması suçunun unsurlarının bulunması durumunda, bu suçtan dolayı ayrıca cezaya hükmolunur.
Suçun Unsurları:
-
Fail: Türk ceza kanunu resmi belgede sahtecilik suçunun failinin kamu görevlisi veya kamu görevlisi dışında bir kişi olmasına göre bir düzenleme yapmaktadır. Kamu görevlisinin dışında bir kişinin işlemiş olduğu resmi belgede sahtecilik suçu, kamu görevlisi olmayan bir kişinin işlemiş olduğu resmi belgede sahtecilik suçundan daha ağır bir şekilde cezalandırılmaktadır. Hekimlerin işlemiş olduğu resmi belgede sahtecilik suçu açısından hekim kamu görevlisi olup olmadığ hususu ayrı bir önem gerektirmektedir. Çünkü kanun kamu görevlisi olan hekimin işlemiş olduğu sahtecilik suçu sebebiyle TCK’nın 204/2. Maddesiyle cezalandırılma yolunu seçerken, kamu görevlisi olmayan hekimin yapmış olduğu sahtecilik fiili sebebiyle TCK’nın 204/1. Maddesiyle suçluya atıfta bulunarak cezalandırmaktadır. Görüldüğü gibi bu konuda gerçeğe aykırı belge düzenleyen kamu görevlisi olan hekimin, kamu görevlisi olmayan hekime göre daha ağır cezalandırılması düzenlenmiştir.
-
Mağdur: Resmi belgede sahtecilik suçunun kamu görevi aleniyle işlenen bir suç olmasından dolayı, suçun mağduru toplumu oluşturan herkestir. Kişilerde doğan dolaylı zarar uygulayıcıdaki kabul edilerek, zarara uğrayan kişilerin dava yoluyla haklarını bulunduğu doktrinde kabul edilmektedir.
Maddi Konu Resmi Belge Kavramı resmi belge tanımlanmamıştır. Resmi belgenin ne olduğu mahkeme içtihatlarında ve doktrin görüşlerinde açıklanmıştır. TCK’nın 204 maddesinin gerekçesinde iki özellik belgenin resmi belge sayılması için tanımlanmıştır. Bunlardan ilki; belgenin bir kamu görevlisi tarafından düzenlenmiş olması, diğeri ise; belgenin kamu görevlisinin görevi gereği düzenlenmiş olmasıdır. Aynı şekilde yazılan belgeyi bir kişi veya kuruluş ile ilişkilendirme durumu, yazı veya imza atan kişinin hukuki bir işlem yapma iradesi olmasını aramıştır. Bu iki şartın oluşması durumunda belge, resmi belge niteliğine kavuşur. Dolayısıyla doktorların yapmış olduğu işlemler neticesinde ortaya çıkan belgelerin resmi belge niteliğinde olup olmadığının ortaya konulmasıdır. Gerçeklere aykırı bir belgenin resmi belge sayılabilmesi için düzenleyen kişinin yetkili olması gerekmektedir. Aksi takdirde kişi hakkında sahte belge düzenlemeden dolayı değil, özel belgede sahtecilik suçu meydana gelecektir.
Resmi belgede sahtecilik suçunda resmi belgeyi düzenleyen kişinin görevli olduğu kamu kurumu veya görevli olduğu alan belgenin düzenlenmesi açısından oldukça önemlidir. Çünkü bu anlamda suçu işleyen doktorların yaptıkları işlemler, belgede imza, mühür veya kurum kimliğini taşıdığında resmi belge kabul edilmektedir. Hekimler görevlerini yerine getirirken düzenledikleri tıbbi raporlar, reçeteler ve diğer belgeler resmi belge niteliğinde olacağından dolayı, bu belgelerde yapılan her türlü sahtecilik, resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturacaktır. Hekimlerin düzenlediği raporların yanıltıcı ya da yanlış düzenlenmiş olması, doktorlar açısından ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir.
-
Kamu görevlisi tarafından görev gereği düzenlenme: Bir resmi belge, kamu görevlisinin görev alanı dahilinde yetkili olduğu hususlarda düzenlenirse resmi belge olarak kabul edilir. Bu durumda, belgede yapılan değişiklikler ya da belgenin sahteliği suç olarak değerlendirilir ve suçun niteliğine göre ceza uygulanır. Aynı zamanda görev alanı dışında düzenlenen belgeler, kamu görevlisinin görev gereği düzenlememesi durumunda özel belgede sahtecilik olarak değerlendirilecektir.
-
Kamu görevlisi tarafından düzenlenmesi: Bir kamu görevlisi tarafından, görevi gereği düzenlenen belge, kamu görevlisinin yetkisini aşarak sahte belge düzenlediği durumlarda resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturur. Örneğin bir doktor, kendi yetkisi dışında bir sağlık raporu düzenlerse bu durumda resmi belgede sahtecilik suçu işlenmiş olacaktır. TCK’nın 204/2. Maddesi kapsamında değerlendirilecektir.
-
Kanunda öngörülen usul ve şekil kurallarına uygun olarak düzenlenme: Resmi belgelerin geçerliliği, belirli usul ve şekil şartlarına uygun şekilde düzenlenmesiyle mümkündür. Resmi belgelerin geçerli olması için kanunun öngördüğü şekil kurallarına uygun olarak düzenlenmesi gerekir. Hekimler tarafından düzenlenen sağlık raporlarının kanuna aykırı bir şekilde doldurulması durumunda, raporun sahte belge olarak kabul edilip edilmeyeceği tartışılacaktır.
Maddede gösterildiği gibi resmi belgede sahtecilik suçu, kamu görevlisi tarafından resmi belgede sahtecilik fiilinin aldatma kastı ile işlenmesiyle ortaya çıkar. Eğer hekim tarafından yapılan işlem gerçeği yansıtmıyorsa ve aldatma kastı mevcutsa bu durumda resmi belgede sahtecilik suçu işlenmiş olur. Ayrıca sahte belge düzenlenmişse ancak aldatma kastı olmamışsa özel belgede sahtecilik suçu oluşacaktır. Resmi belgede sahtecilik suçunun temel unsuru, aldatma kastı ile hareket edilmesidir.