Blog
OSB Mevzuatı Kapsamında Üretim Reform Paketi
Kamuoyunda Üretim Reform Paketi olarak bilinen, 7033 sayılı Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin
Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun (Kanun) 01.07.2017 tarihli ve 30111 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve yayımıyla
birlikte yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanun ile Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'nun 20
maddesinde değişiklik yapılmış, 3 tane ek madde ve 4 tane de geçici maddede söz konusu
kanuna getirilmiştir. Kanunun önemine binaen Organize Sanayi Bölgelerini ilgilendiren değişiklikler
aşağıda detaylıca incelenmiştir. Değişiklik ve ekleme yapılan maddeleri aşağıda sunulmaktadır:
-Madde 3 Tanımlar ve Kısaltmalar: Bu madde ile ilgili değişiklik, onaylı sınır konusunda yapılmıştır.
Eskiden “OSB’nin faaliyetleri için zorunlu olan ve Bakanlığın uygun gördüğü; teknik altyapılara ilişkin
tesis ve bağlantı hatları ile teknik donatı alanlarının yer aldığı OSB dışındaki alanları” ifadesi
değiştirilmiştir. Yeni düzenleme ile söz konusu ifade “OSB’nin faaliyetleri için zorunlu olan ve
Bakanlığın uygun gördüğü; teknik altyapılara ilişkin tesis ve bağlantı hatları ile teknik donatı alanlarının
yer aldığı, yer seçimi sonucunda sınırları tasdik edilmiş OSB alanları dışındaki OSB alanlarını” olarak
değiştirilmiştir.
-Madde 4 Planlama Süreci: Bu maddede bakanlık onayı ile ilgili olan kısımda bir değişiklik olmamıştır.
Değişiklik uyarınca; eskiden İl İdare Kurulu kararı ile yürürlüğe giren ve 1 ay askı süresi olan planlama
süreci, yeni düzenleme ile bakanlık kararı ile yürürlüğe girecek ve askı süresi de 1 hafta olacaktır.
Ayrıca yeni düzenleme ile internetten ilan şartı da 1 hafta olarak belirlenmiştir.
-Madde 7 Müteşebbis Heyet: Eski düzenlemede en fazla 15 asıl ve 15 yedek üye olabiliyorken Yeni
düzenleme uyarınca, müteşebbis heyette kesin sayı olarak 15 asıl ve 15 yedek üye olmak zorundadır.
Eski düzenleme ile müteşebbis heyetin görevi, vali hariç, 2 yıl iken yeni düzenlemede müteşebbis
heyetin görev süresi, vali hariç, 4 yıldır. Son olarak eski düzenlemede müteşebbis heyetin bölge
müdürünü atama yetkisi varken, Yeni düzenlemede ise müteşebbis heyetin bölge müdürünü atama
yetkisi kaldırılmıştır.
-Madde 8 Yönetim Kurulu: Eski düzenleme ile yeni düzenleme arasında yönetim kurulunun üye sayısı
yönünden bir değişiklik olmamıştır. Eski düzenlemede de yeni düzenlemede de müteşebbis heyetin,
en az dördü kendi üyeleri arasından seçilmek üzere, seçeceği 5 asıl ve 5 yedek üyeden Yönetim
Kurulu oluşmaktadır. Ancak değişiklik ile genel kurula geçen ve müteşebbis heyetin sona erdiği
OSB’lerde en fazla 11 asıl ve 11 yedek üye bulunabilir hale gelmiştir. Ayrıca eski düzenlemede
yönetim kurulunun görev süresi 2 yıl ve bölge müdürünü atama yetkisi yok iken Yeni düzenleme ile
yönetim kurulunun görev süresi 4 yıla çıkarılmış ve bölge müdürünü atama yetkisi verilmiştir.
-Madde 9 Denetim Kurulu: Üye sayısı bakımından yeni düzenleme ile bir değişiklik getirilmemiştir.
Denetim Kurulu müteşebbis heyetin kendi üyeleri arasından seçeceği iki asıl ve iki yedek üyeden
oluşmaktadır. Görev süresi eski düzenlemede 2 yıl olan denetim kurulunun görev süresi, yeni
düzenleme ile 4 yıla çıkarılmıştır.
-Madde 12 Gelirler: Yeni düzenleme ile su, elektrik ve doğalgaz gelirlerinin haczedilemezliği ve
katılımcılardan bağış talep yasağı getirilmiştir. Bu madde ile getirilen bir ekleme de şudur: “Su, elektrik
ve doğalgaz gelirleri haczedilemez ve amacı dışında kullanılamaz. OSB vermekle yükümlü olduğu
hizmetlerle ilgili olarak katılımcılardan bağış adı altında bedel talep edemez. Katılımcılar hakkında
mahkemelerce verilen iflas erteleme ihtiyati tedbir ve iflas erteleme kararları, katılımcının bu madde
uyarınca OSB’ye olan elektrik, su ve doğalgaz borçlarının ifasını, takibini ve tahsilini durdurmaz ve
yükümlülüklerini yerine getirmesine engel oluşturmaz.”
-Madde 13 Katılma Payları: Yeni düzenleme ile müteşebbis heyette bulunacak her bir katılımcı
temsilcisi için en az 100.000 TL ödeme zorunluluğu getirilmiştir. Bu kanun değişikliği ile yapılan bir
ekleme de şudur. “OSB’nin kuruluşuna katılacak kurum ve kuruluşlar, müteşebbis heyette
bulunduracakları her bir temsilci için yüz bin Türk lirasından az olmamak üzere belirleyecekleri
meblağı, Bakanlık adına açılacak Banka hesabına yatırırlar. Yüz bin Türk lirası olan alt sınır, her yıl
213 sayılı Vergi Usul Kanuna göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Bu şekilde Bakanlık
hesabına yatırılan meblağ, OSB tüzel kişilik kazandığında OSB’ye devredilir.”
-Madde 15 Arsa Satışları: Eski düzenlemede arsa satışları için müteşebbis heyet prensipler belirlerdi.
Ardından da arsa satışı bu prensipler içerisinde yönetim kurulunun yetki ve sorumluluğu ile
gerçekleştirilir, son olarak da bakanlığa bilgi verilirdi. Yeni düzenlemede ise Bakanlığa arsa satışı için
bilgi verilmesi için bir süre şartı koyulmuş ve bu süre 1 hafta olarak belirlenmiştir.
-Madde 17 Parasal Haklar ve Özlük Hakları: Yeni düzenleme ile ücretler ile alakalı da bir düzenleme
yapılmıştır. Kanun ile “Müteşebbis heyet aşamasındaki OSB’lerde; müteşebbis heyet, yönetim kurulu
başkan ve üyeleri ile denetim kurulu üyelerine ödenecek huzur hakları ve ödenecek ücretin aylık
toplam tutarı her yıl Yüksek Planlama Kurulunca belirlenen kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı
ortaklıklarının yönetim kurulu başkan ve üyelerine ödenen net aylık ücreti aşamaz.” eklemesi
yapılmıştır.
-Madde 22 Sorumluluk: Eski kanunda müteşebbis heyet, yönetim ve denetim kurulu üyeleri, bölge
müdürü ve sair personel kendi kusurlarından kaynaklanan zararlardan dolayı sorumlu
olmaktaydı. Para, para hükmünde evrak, senet, belge, defter, bilanço ve tutanak üzerinde suç işlendiği
takdirde bu kişiler yine eski kanuna göre devlet memuru gibi cezalandırılıyordu. Yeni kanunda ise
sorumlu olabilecek kişiler OSB, OSBÜK organ üyeleri ve personeli olarak sınırlandırılmıştır. OSB,
OSBÜK organ üyeleri ve personelinin suç teşkil eden fiillerinden dolayı devlet memuru gibi değil, kamu
görevlisi gibi cezalandırılması öngörülmüştür. OSB ve OSBÜK organ üyeleri ve personeline 5 bin Türk
lirası idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.
-Madde 23 Bakanlığın Yetkileri: Eski düzenlemenin “OSB kuruluş protokolü müteşebbis heyetlerce
hazırlanır ve Bakanlıkça onaylanır.” şeklinde olan kısım “OSB kuruluş protokolü OSB’nin oluşumuna
katılan kurum veya kuruluşlarca hazırlanır ve Bakanlıkça onaylanır.” olarak değiştirilmiştir. Bu madde
ile ilgili yapılan bir değişikliklerden birisi de “Bakanlık gerekli gördüğü hallerde veya şikâyet üzerine
OSB’lerin her türlü hesap ve işlemlerini denetlemeye ve tedbirler almaya yetkilidir.” yerine “……
şikâyet üzerine OSB’lerin veya OSBÜK’ün her türlü……yetkilidir.” hükmünün getirilmesidir.
-Madde 25 Müteşebbis Heyette Temsil: Eski düzenleme ile üretime geçen işletme sayısı, kurulacak
işletme sayısının 1/3’üne ulaştığında katılımcılar müteşebbis heyette temsil ediliyordu. Ayrıca süre
sınırlaması da yoktu. Yeni düzenlemede ise toplam parsellerin 1/2 ‘ünün işyeri açma ve çalışma
ruhsatı alması halinde yapı kullanma izni almış katılımcılar veya temsilciler en geç 6 ay içinde
müteşebbis heyette temsil edileceklerdir. Bu madde ile görevin sona ermesi konusunda da
değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikten önce 2/3 olan oran, değişiklikten sonra ½ olmuştur: “OSB’nin
onaylı parselasyon planında yer alan sanayi parselleri ile hizmet ve destek alanındaki toplam
parsellerin 1/ 2 sinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması halinde, yapı kullanma izni almış olan
katılımcılar veya temsilcilerinin müteşebbis heyet üyeleri ile birlikte en geç altı ay içinde yapacakları ilk
genel kurul toplantısında müteşebbis heyet, yönetim kurulu ve denetim kurulunun görevi sona erer.”
-Madde 27 OSBÜK: Yeni düzenleme ile özel hukuk tüzel kişiliği haline geldi. Bu düzenlemenin
amaçları şu şekilde sayılabilir: OSB’ler arası uygulama birlikteliği, dayanışma ve iş birliği sağlamak,
ortak sorunlara yönelik çalışma yapmak, bakanlık ile OSB’ler arasında koordinasyonu sağlamak.
OSB’ler için üyelik ve aidat ödeme zorunluluğu da bu değişiklik ile getirilmiştir.
OSB’ler Hakkında Diğer Kanunlarda Meydana Gelen Değişiklikler
OSB’ler hakkında diğer kanunlarda da birtakım değişiklikler meydana geldi. Bu kanunlarda getirilen
değişiklikler şu şekildedir:
-Sanayi Siciline Ön Kayıt: Bununla amaçlanan sanayi işletmelerinin takip edilmesi ve üretime
başlamadan önce bilgilendirilmesidir. Ön kayıt sistemi ile üretim faaliyetine başlamadan önce ön kayıt
zorunluluğu getirilmiş, aksi halde idari para cezası öngörülmüştür. Bu yeni düzenlemeye geçiş için de
1 yıllık bir geçiş süresi öngörülmüştür.
-Damga Vergisi: Yeni düzenleme ile birlikte Organize Sanayi Bölgeleri, Serbest Bölgeler, Endüstri
Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Sanayi Siteleri damga vergisinden muaf tutulmuştur.
-Emlak Vergisi Muafiyeti: Yukarıda adı geçen bölgelerde (OSB, SB, EB, TGB, SS) yeni gelen
düzenleme ile binalar, kiraya verilmemek şartıyla, emlak vergisinden muaf hale gelmiştir. Binaların
emlak vergisinden muaf hale gelmesinden mütevellit, eskiden geçerli olan 5 yıllık geçici vergi muafiyeti
de kaldırılmıştır.
-Harçlardan Muafiyeti: Adı geçen bölgelerde (OSB, SB, EB, TGB, SS) yeni gelen düzenleme ile bu
işlemler harçlardan muaf hale gelmiştir: gayrimenkullerin ifraz, taksim veya birleştirme işlemleri; arsa
tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemler; arsa ve üzerine inşa edilen binaların devir ve tescil
işlemleri; cins değişikliği işlemleri.
-TRT Payından Muafiyet: Yeni düzenleme ile mali yükün azaltılması hedeflenmiştir. Sanayi siciline
kayıtlı işletmelerin üretime yönelik elektrik kullanımlarından TRT payı kaldırılmıştır. (%2 oranında)
-İmar Planları: Aşağıda belirtilecek olan üst ölçekli planlarda, OSB’ye ilişkin kararların alınması ve bu
kararlarda değişiklik yapılması Bakanlık uygun görüşüne tabiidir. Mekânsal strateji planları, çevre
düzeni planları, 1/25.000 ölçekli nazım imar planları.
Sonuç olarak; Üretim Reform Paketi ile sanayinin canlandırılması, yatırımların hızla hayata geçirilmesi,
sanayicinin desteklenmesi, kuruluş süreçlerinin hızlandırılması, planlamaya ilişkin süreçlerin
kısaltılması, organların sürdürülebilirliği ve kapasitesinin arttırılması ve mali ve ekonomik açıdan
güçlendirilmesi amaçlanmış ve bu sebeple doğrultuda ilgili değişiklikler yapılmıştır.